در سال های اخیر و با توجه به تلاش تعداد قابل توجهی از مودیان مالیاتی، برای ساختن صورت حساب های خلاف واقع یا عدم ثبت صورتحساب معاملات فصلی، به منظور فرار مالیاتی و عدم پرداخت مالیات های قانونی، اقدامات متعددی از سوی دولت و سازمان امور مالیاتی کشور، اتخاذ گردیده که مهم ترین آن، تصویب قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان می باشد.
بر اساس این قانون، مودیان مالیاتی، موظف بوده تا با ورود به سامانه، برای ثبت اطلاعات فروش های خود و صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، اقدام کرده در غیر این صورت، مشمول جرایم مالیاتی مقرر در قانون خواهند شد.و خریداران نیز می توانند این معاملات ثبت شده در سامانه را در صورت صحت اطلاعات، تایید یا رد نمایند؛ در صورت عدم واکنش به صورتحساب توسط خریدار ، صورتحساب به صورت خودکار تایید می شود به همین علت پیشنهاد میکنیم حداقل دو بار در ماه به کارپوشه در سامانه مودیان مراجعه کنید تا از صحت خرید های ارسالی توسط فروشندگان اطمینان حاصل کنید.
لذا، با توجه به اهمیت صورتحساب الکترونیکی مالیاتی، برای صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی، در این مقاله، ابتدا به این سوال پاسخ داده که صورت حساب الکترونیکی مالیاتی مودیان چیست؛ سپس، سامانه و نحوه صدور و ارسال صورتحساب را توضیح داده و به مزایای ثبت آن را خواهیم پرداخت. پس از آن، به این سوال پاسخ میدهیم که چه افرادی ملزم به ثبت صورتحساب الکترونیکی هستند. در نهایت، به صدور صورتحساب الکترونیکی طلافروشان و دستورالعمل صدور صورتحساب الکترونیکی مودیان پرداخته خواهد شد.
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی چیست؟
به موجب ماده 169 قانون مالیات های مستقیم، صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی، موظف بوده تا برای معاملات خود با اشخاص ثالث، صورت حساب صادر کرده و مشخصات و شماره اقتصادی خود و طرف معامله را در آن درج نمایند. سپس، مودیان مالیاتی، باید در پایان هر فصل، برای اطلاع از نحوه ارسال صورت معاملات فصلی خود به سازمان امور مالیاتی کشور، مراجعه نمایند.
اما با توجه به این که در سال های اخیر، با اطلاعات به دست آمده از شبکه بانکی کشور و سایر نهادهای مالیاتی، معلوم شده که تعداد قابل توجهی از مودیان مالیاتی، با ساختن صورت حساب های خلاف واقع یا عدم ثبت صورتحساب، قصد فرار مالیاتی داشته، اقدامات متعددی از سوی دولت و سازمان امور مالیاتی کشور، اتخاذ گردیده که مهم ترین و بارزترین آن، تصویب قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان می باشد.
در این قانون، تکالیف متعددی بر عهده صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی قرار گرفته که مهم ترین این تکالیف، تکلیف به صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، از طریق سامانه مودیان مالیاتی، توسط فروشندگان کالا و خدمات، طبق مقررات نحوه صدور صورتحساب و سپس، تایید این صورت حساب ها، توسط خریداران می باشد.
با توجه به توضیحات فوق، در پاسخ به این سوال که صورتحساب الکترونیکی مالیاتی چیست، می توان گفت، صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، نوعی از صورت حساب فروش بوده که کلیه اشخاص حقوقی یا حقیقی (صاحبان مشاغل)، ملزم به تنظیم آن، برای معاملات انجام گرفته خود و ثبت این صورت حساب در سامانه صورتحساب الکترونیکی مالیاتی می باشند.
لازم به ذکر است که به موجب ماده 7 قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، صدور صورت حساب الکترونیکی در سامانه صورت حساب الکترونیکی مالیاتی و مطابق مقررات نحوه صدور صورتحساب، به منزله ثبت صورت معاملات فصلی بوده و بنابراین، نیاز به ارسال جداگانه صورت معاملات فصلی، از طریق سامانه عملیات الکترونیکی امور مالیاتی tax.gov.ir نخواهد بود.
سامانه صورت حساب الکترونیکی مالیاتی
در سال های اخیر، سازمان امور مالیاتی کشور، با هدف تسهیل و تسریع ارائه خدمات مالیاتی به مودیان، سامانه ها و سایت های متعددی را راه اندازی نموده که سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی، درگاه ملی خدمات مالیات و سامانه پرداخت قبوض مالیاتی، نمونه ای از این سامانه ها و سایت ها می باشند.
لزوم راه اندازی سامانه اینترنتی، جهت ثبت صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، بیش از سایر خدمات مالیاتی احساس می گردد؛ چرا که همانطور که از عنوان این نوع از صورت حساب، مشخص است، باید به صورت الکترونیکی، صادر و ثبت شود.
همچنین، افرادی که در معاملات ثبت شده، خریدار معامله بوده اند نیز می توانند با مراجعه به سامانه صورت حساب الکترونیکی مالیاتی یا سامانه ثبت معاملات برخط، معاملاتی که اطلاعات آن ها، توسط فروشندگان، در سامانه ثبت شده را تایید کنند.
نحوه صدور و ارسال صورت حساب الکترونیکی مالیاتی
از آنجا که ثبت صورت حساب الکترونیکی مالیاتی در سامانه ثبت معاملات برخط، باید مطابق مقررات نحوه صدور صورتحساب سامانه انجام گیرد، در این بخش، به توضیح نحوه صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، پرداخته که مطابق راهنمای تصویری زیر می باشد:
نحوه تایید نیز بدین صورت بوده که خریدار، پس از ورود به حساب کاربری خود، باید در جدول معاملات که در قسمت پایین صفحه، قابل مشاهده می باشد، در ردیف مربوط به معامله، تیک تایید را پس از اطمینان از صحت اطلاعات صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، انتخاب نماید.
مودیانی که برای نخستین مرتبه، قصد ثبت و صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، در سامانه را داشته، اما فاقد نام کاربری و رمز عبور می باشند، لازم است تا ابتدا برای انجام مراحل پیش ثبت نام و ثبت نام کد اقتصادی و دریافت کد رهگیری مالیاتی، اقدام نمایند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه پیش ثبت نام و ثبت نام کد اقتصادی و دریافت کد رهگیری مالیاتی، مطالعه مقاله زیر توصیه می شود.
مزایای صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی
مودیان مالیاتی که برای صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، مطابق مقررات نحوه صدور صورتحساب موجود در سامانه، اقدام کرده، علاوه بر این که از شمول جرایم مالیاتی مربوطه، خارج شده، از مشوق های مالیاتی و مزایای متعددی نیز برخوردار می شوند. لذا، در این بخش، به توضیح مزایای صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، پرداخته که به شرح زیر می باشد:
برخورداری از تسهیلات ماده 4 قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان: مطابق ماده 4 قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، اصل بر صحت اطلاعات و عمل مودیان مالیاتی است که برای صدور صورتحساب الکترونیکی، از طریق سامانه اقدام می نمایند.
لذا، در صورت صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، از طریق سامانه، ممیز مالیاتی، بدون مراجعه به دفاتر و مدارک مودی، صرفا با استفاده از اطلاعات مربوط به صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، برای تعیین مالیات، اقدام می کند.
اما در صورتی که مودی از ثبت و صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، در سامانه، خودداری نماید، ممیز مالیاتی، به کلیه دفاتر، مدارک و اسناد مودی مراجعه کرده و با استفاده از اطلاعات موجود در آن ها، محاسبه مالیات را انجام می دهد که ممکن است، در مقایسه با روش اول و صدور صورتحساب توسط خود مودی، مبلغ بسیار بالاتری، به عنوان مالیات تعیین شود. البته، امکان اعتراض به این میزان از مالیات، در مراجع حل اختلاف مالیاتی وجود خواهد داشت.
عدم نیاز به ثبت صورت معاملات فصلی در سامانه معاملات فصلی: مودیانی که برای ثبت صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، در سامانه اقدام کرده اند، از ثبت اطلاعات مربوط به معاملات، در سامانه صورت معاملات فصلی، معاف خواهند بود.
عدم تعلق جرایم مالیاتی: در صورت صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، از طریق سامانه، جریمه های مالیاتی مربوط به عدم صورتحساب الکترونیکی، به مودی تعلق نخواهد گرفت.
به موجب ماده 22 قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، عدم صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، در سامانه، موجب تعلق جریمه، معادل 10 درصد مجموع مبلغ فروش انجام شده بدون صدور صورتحساب الکترونیکی یا 20 میلیون ریال(هر کدام که بیشتر باشد) خواهد شد.
چه افرادی ملزم به ثبت صورتحساب الکترونیکی هستند؟
از جمله سوالات متداولی که ممکن است در این میان، برای مودیان، مطرح شود؛ این است که چه افرادی ملزم به ثبت صورتحساب الکترونیکی هستند؟ در پاسخ به این پرسش، می توان بیان داشت که مطابق با اطلاعیه سازمان امور مالیاتی، چهار گروه از اصناف، ملزم به صدور صورت حساب الکترونیکی از طریق سامانه مودیان می باشند. این چهار گروه عبارتند از:
- کلیه اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل) که میزان فروش خالص کالا و خدمات سال ۱۴۰۲ آن ها تا پایان شهریور ماه سال ۱۴۰۲، بیشتر از ۱۸۰ میلیارد ریال می باشد.
- اشخاص حقیقی موضوع جزء ۲ بند ط تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۲، با هر میزان فروش کالا و خدمات سالانه
- عرضه کنندگان کالا و خدمات مرتبط با طلا، جواهر و پلاتین با هر میزان فروش کالا و خدمات به استناد جزء ۴ بند ب ماده ۲۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده
- فروشندگان مواد معدنی به واحدهای فرآوری مواد معدنی موضوع بند م تبصره ۷ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ با هر میزان فروش
توجه به این نکته ضروری است که فروشندگان مواد معدنی به واحدهای فرآوری مواد معدنی (با هر میزان فروش) ملزم به صدور صورتحساب الکترونیکی نوع ۱ بوده و عدم صدور صورتحساب الکترونیکی توسط افراد فوق الذکر، منجر به اعمال جریمه بر آن ها خواهد گردید.
صدور صورتحساب الکترونیکی طلافروشان
در قسمت های پیشین مقاله، به چیستی و ماهیت صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی پرداخته و نیز سامانه و نحوه صدور آن را معرفی نمودیم. در این قسمت از مقاله قصد داریم تا به توضیح صدور صورتحساب الکترونیکی طلافروشان بپردازیم.
به موجب تبصره 4 ماده 26 قانون مالیات بر ارزش افزوده، مصوب سال 1400، عرضه کنندگان کالا و خدمات مربوط به طلا، جواهر و پلاتین؛ مکلفند کلیه عملیات خرید و فروش خود را در سامانه مودیان ثبت نمایند.
درج ارزش اصل طلا، جواهر و پلاتین، اجرت ساخت، حق العمل و سود فروشنده به تفکیک، در صورت حساب الکترونیکی مالیاتی امری الزامی تلقی می شود. در صورت کتمان و یا عدم ثبت تمام یا برخی از معاملات در سامانه مذکور؛ مودی مشمول جریمه ای معادل نه درصد (۹%) ارزش اصل طلا، جواهر و پلاتین بوده و این جریمه، غیر قابل بخشش می باشد.
دستورالعمل صدور صورتحساب الکترونیکی مودیان
همانطور که پیش تر اشاره شد، صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، بر اساس دستور العمل آن در سامانه مودیان مالیاتی صورت می گیرد. دستورالعمل صدور صورتحساب الکترونیکی مودیان در مهر ماه سال گذشته به تدوین و تصویب رسید و مودیان موظف می باشند که بر مبنای آن، صورت حساب های خود را در سامانه مودیان به ثبت رسانند. به منظور اطلاع علاقمندان، در جدول زیر، فایل دستورالعمل صدور صورتحساب الکترونیکی مودیان بارگذاری گردیده است.
سوالات متداول
1- صورت حساب الکترونیکی مالیاتی چیست؟
صورت حساب الکترونیکی مالیاتی نوعی از صورت حساب فروش بوده که کلیه صاحبان مشاغل ملزم به تنظیم آن برای معاملات انجام گرفته خود و ثبت این صورت حساب در سامانه هستند که توضیحات بیشتر در متن مقاله بیان شده است.
2- نحوه صدور و ارسال صورتحساب الکترونیکی مالیاتی به چه صورت می باشد؟
- دو راه برای ارسال وجود دار
- استفاده از نرم افزار واسط پیشرو حساب
- استفاده از سامانه شرکت های معتمد
- ارسال به وسیله نرم افزار های حسابداری